zondag 16 augustus 2015

J'ai fini La Nausée

Uit, ik heb het boek uit. Achtentwintig jaar na dato Walging opnieuw gelezen, maar nu in het Frans, La Nausée. (Waarom eigenlijk die verdwijning van het lidwoord in de Nederlandse vertaling?) Beest van een roman, ’t is echt een meesterwerk, al zie je soms de scharnierpunten wat te duidelijk door de tekst heen schemeren. Laat ik daar niet over zeveren. Wat me ook opviel – maar ik ben ook wel een erg nadrukkelijke Schopenhaueriaan, te pas en te onpas – is dat je Schopenhauers filosofie prima loslaten kunt op de roman. Antoine Roquentin laat zich door de verschijningsvormen niet in de luren leggen. Achter de veelvoud van mensen, bomen, stenen etc ziet hij het amorfe, zinloze bestaande, wat je zou kunnen identificeren met wat Schopenhauer met zijn a-filosofische terminologie de wil noemt of het willen. Aan het eind van de roman ziet (hoort) Antoine Roquentin de sluier van Maya opgelicht worden, even maar, als hij die air de jazz hoort, dat melodietje dat niet bestaat, maar er is, en er altijd zal zijn: Some of these days you’ll miss me, honey. Zo komt ie na eerder al gedacht te hebben dat ie aan het bestaan niet ontkomen zal, en wel zal blijven schrijven (“La vérite, c’est que je ne peux pas lâcher ma plume : je crois que je vais avoir la Nausée et j’ai l’impression de la retarder en écrivant. Alors j’écris ce qui me passe par la tête.”) erachter dat ie misschien es een roman schrijven moet, een boek van letterkunde, want alleen de kunst weet zich boven het bestaan te verheffen: “- mais il faudrait qu’on devine, derrière les mots imprimés, derrière les pages, quelque chose qui n’existerait pas, qui serait au-dessus de l’existence. » Net zoals bij Schopenhauer de grote kunstwerken licht werpen op de Platoonse Ideeën om aldus, via diepere inzichten, de mensheid uit de individuatie te bevrijden. Afijn, boeiend en zo. Kudos aan Sartre voor rondbreien van de roman, want het zou zomaar de roman van de man die in cafés rondhangt en verder niet veel doet, ofte wel de roman van Antoine Roquentin kunnen zijn. In september ga ik naar Parijs, misschien kom ik ‘m wel tegen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten